Μήπως τα όρια είναι υπερτιμημένα; 

Ακούμε συνεχώς από γονείς, αλλά και από ειδικούς για τα όρια στα παιδιά. Αλλά ας δούμε τι σημαίνει η λέξη «όριο». Προέρχεται από τη λέξη «όρος» δηλαδή «βουνό». Είναι συνώνυμο με την λέξη «σύνορο» και συνθετικό της λέξης «περιορισμός». Δηλαδή, μοιάζει σαν να θέλουμε να μαντρώσουμε τα παιδιά μας. 
  
Επίσης, τα όρια που θέλουμε να βάλουμε στα παιδιά μας, συνήθως, συμπίπτουν με τα όρια της δικής μας αντοχής. Δηλαδή, βάζουμε φραγμούς στα παιδιά γιατί οι ψυχικές μας αντοχές είναι μικρές. Ο τρόπος, λοιπόν, που μπαίνουν τα όρια, και ειδικά στην ελληνική κοινωνία, δίνουν την αίσθηση του περιορισμού και του φραγμού. Έτσι, όμως, δημιουργούμε άβουλα πλάσματα, χωρίς αυτοπεποίθηση, γιατί περιμένουν από τους άλλους να αποφασίσουν για τα ίδια. Δημιουργούμε άτομα με περιορισμένη αντίληψη της ελευθερίας τους ή αντίθετα, άτομα που φτάνουν στην ασυδοσία γιατί δεν γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν την ελευθερία τους. 
  
Τι πρέπει, λοιπόν να γίνει; Μήπως να αφήνουμε τελείως ανεξέλεγκτα τα μικρά παιδιά; Δεν πρέπει να δημιουργήσουμε ένα σταθερό περιβάλλον που θα δίνει ασφάλεια και ηρεμία στα παιδιά; Φυσικά! Δεν λέει κανείς το αντίθετο. Για τη δημιουργία αυτού του περιβάλλοντος καλό είναι να έχουμε κανόνες και όχι περιορισμούς. Οι κανόνες δείχνουν το δρόμο στα παιδιά, τα μαθαίνουν το σωστό και το λάθος. Διδάσκονται ότι οι πράξεις τους και η καταπάτηση του κανόνα έχει συνέπειες. Οι κανόνες είναι η βάση της ευνομούμενης κοινωνίας. Είναι η εκπαίδευση στο σεβασμό των νόμων και της ατομικής ελευθερίας. Δίνει στα παιδιά την αντίληψη ότι δεν είναι κυρίαρχοι του κόσμου, αλλά μέρος αυτού και τα βοηθά να έχουν ενσυναίσθηση, να καταλαβαίνουν ότι όλοι έχουν ατομικές ελευθερίες και όχι μόνο αυτά.  
 
Η βασική προϋπόθεση, όμως, είναι να μπορούν να ακολουθήσουν τους κανόνες και οι ίδιοι οι ενήλικες και συχνά αυτό είναι το δυσκολότερο κομμάτι. Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα παιδιά παραδειγματίζονται από τις πράξεις και όχι από τα λόγια και τις νουθεσίες μας.  
 
                                Ελένη Παπαδογιάννη  
                                Εργοθεραπεύτρια